Over het programma APV
Het zijn roerige tijden in de geestelijke gezondheidszorg en andere sectoren waar veel GZ-psychologen en specialisten werken, met personeelstekorten, een grote zorgvraag, nieuwe wetten en technologische trends. Om cliënten zo goed mogelijk te kunnen blijven helpen, moeten hulpverleners makkelijker kunnen inspelen op dit soort veranderingen. Dat betekent onder andere: flexibelere psychologische vervolgopleidingen. Wat dat inhoudt? Dat bepalen alle betrokkenen samen: via het programma Adaptieve Psychologische Vervolgopleidingen.
Waar gaat het programma over?
Opleidingen die voortdurend aansluiten bij de behoefte van de maatschappij en behandelmogelijkheden, gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten en praktijkervaringen. Dat is waar het programmateam Adaptieve Psychologische Vervolgopleidingen (APV) kortgezegd naar streeft. Deskundigen en belanghebbenden uit onderwijs en praktijk gaan samen aan de slag voor psychologische vervolgopleidingen die zich snel en adequaat kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden.
Hoe ziet de programmastructuur eruit?
De Opleidingsraad is de opdrachtgever van het programma APV. In Fase 1 werd de opdracht door de Opleidingsraad gegeven aan de Taskforce en de twee projectgroepen. Voor Fase 2 heeft de Opleidingsraad een stuurgroep ingesteld en geeft deze een projectopdracht. De stuurgroep heeft drie projectgroepen samengesteld: Aansluiting Master-GZ (AMG), Governance en samenwerkingsverbanden (G&S) en Professionalisering Psychologische Vervolgopleidingen (PPV).
Het programma werkt met drie thema's:
Deze projectgroepen werken in deelprojecten aan de eigen adviezen en op te leveren producten, waarna de stuurgroep deze gebundeld zal aanbieden aan de Opleidingsraad. Het projectteam ondersteunt het project. Projectgroepen kunnen eventueel werkgroepen samenstellen op basis van expertise.
Wat hebben we gedaan in Fase 1?
In Fase 1 stond het verkennen van oplossingsrichtingen centraal. Dit heeft een aantal adviezen opgeleverd die zijn aangeboden aan de staatssecretaris op 2 november 2021.
Wat gaan we doen in Fase 2?
In Fase 2 buigen de Stuur- project en werkgroepen zich over uitwerking van de adviezen uit Fase 1. Om te komen tot visies, standpunten en implementatieplannen.
Wie werken er mee aan het programma APV?
De formele organisaties van belanghebbende partijen hebben vertegenwoordigers voorgedragen voor de projectgroepen die hun achterban vertegenwoordigen en op de hoogte houden van de ontwikkelingen. Zo werken we met een brede vertegenwoordiging van belanghebbenden samen aan gedragen aanbevelingen
Bekijk hier de samenstellingen van de stuur- project- en werkgroepen:
Hoe ziet het tijdpad eruit?
Het programma loopt t/m 2024. In 2023 tot medio 2023 worden de producten ontwikkeld door de projectgroepen. Medio 2024 worden de concept producten opgeleverd aan de Opleidingsraad door de Stuurgroep. In de tweede helft van 2024 zal er door de Opleidingsraad een consultatieronde gehouden worden, waarna de producten worden afgerond. Eind 2024 worden de producten opgeleverd.
Hoe blijf ik op de hoogte van de ontwikkelingen?
Je kunt natuurlijk regelmatig op de website kijken of de FGzPt volgen op Linkedin. Of meld je aan voor de nieuwsbrief (onderaan deze pagina). Je kunt ook altijd een e-mail sturen naar het programmasecretariaat.
Wat betekenen al die afkortingen?
Bij het programma APV kom je allerlei begrippen en afkortingen tegen. Daarom is er een begrippenlijst met per begrip de omschrijving waarmee we binnen programma APV werken. De lijst is bedoeld voor de betrokkenen bij het programma, zoals leden van projectgroepen, werkgroepen en andere betrokkenen. De lijst wordt periodiek geactualiseerd op basis van informatie binnen en buiten het programma APV.
APV Q&A en veel gemaakte opmerkingen
Het programma APV werkt aan adviezen voor flexibelere psychologische vervolgopleidingen. Waarom is dat nodig, wat is het doel en wie werken eraan mee? De antwoorden op allerlei vragen vind je hieronder.
Staat jouw vraag er niet bij? Stuur dan een e-mail naar het programmasecretariaat
Aanleiding
Een groeiende en veranderende zorgvraag, ontwikkelingen in patiëntengroepen, nieuwe kaders van de overheid en technologische trends hebben grote invloed op de psychologische gezondheidszorg. Het programma APV werkt aan adviezen over hoe de toekomstige psychologische vervolgopleidingen hier het best op kunnen aansluiten. Met als doel om voortdurend de professionals in staat te stellen optimaal de veranderende zorgvraag te kunnen beantwoorden. Het gaat niet om de kwaliteitsvraag voor opleidingen nu.
Het programma zelf valt onder de Opleidingsraad en de FGzPt zorgt voor de programmaorganisatie en benodigde faciliteiten.
De Opleidingsraad (Landelijke Opleidingsraad Psychologische BIG-beroepen, LOPB) adviseert o.m. het College Specialismen Gezondheidszorgpsycholoog en Psychotherapeut over onderwerpen in de opleidingen van de psychologische BIG-beroepen. Denk aan inhoudelijke vernieuwingen van opleidingen, structuur en beroepsprofielen. Eigenlijk alles wat met de opleidingen te maken heeft dus. Vanuit die rol is de LOPB de passende opdrachtgever voor het programma APV.
Op de site van FGzPt vind je de samenstelling van de Opleidingsraad. Op dezelfde pagina tref je ook informatie over de taken en het vergaderrooster van de raad.
Projectdoel & -aanpak
Het gaat erom dat de opleidingen kunnen opleiden tot wat de psychologische zorg nodig heeft voor de onvoorspelbare realiteit over 10 of 20 jaar. Dat en alle ontwikkelingen die nu al gaande zijn, maken het nodig om expliciet aandacht te hebben voor de vormgeving en inrichting van de opleidingen in de brede zin van het woord. Adaptieve opleidingen zijn in staat om adequaat op te blijven leiden, zich aan te passen bij veranderende omstandigheden, behoeften en behandelmogelijkheden.
In één zin is dat: het ontwikkelen van gedragen aanbevelingen voor opleidingen die voortdurend aansluiten bij de behoefte van de maatschappij en behandelmogelijkheden, gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten en praktijkervaringen.
Dat is een grote opdracht en daarom zijn er ook veel mensen en partijen vertegenwoordigd bij het formuleren van die aanbevelingen.
Zoals Ronnie van Diemen, directeur-generaal Curatieve Zorg van VWS, bij de aftrap op 2 oktober jl. al zei: door vooral met open vizier met elkaar in gesprek te gaan en niet te vrezen voor af en toe een botsing. En dat komt uiteindelijk neer op heel veel praten en overleggen. Maar ook met nog te organiseren inhoudelijke sessies, bijeenkomsten en de uitnodiging jouw visie te delen. Om zo alle informatie, argumenten en adviezen gedegen af te wegen en in concrete adviezen om te zetten. Er spelen heel veel belangen een rol en de programmaleden willen belanghebbenden de ruimte geven hun verhaal te delen. Zo kunnen zij zoveel mogelijk informatie verzamelen voor de uiteindelijke aanbevelingen.
De verschillende onderwerpen worden door inhoudelijke projectgroepen uitgewerkt.
Het programma APV gaat verder met voorstellen uit adviezen van de opleidingsraad en afspraken in het Bestuurlijk Akkoord GGZ 2018-2022. Formeel levert het programma de adviezen aan de opleidingsraad. Die deze publiceert, ‘voor wie het aangaat’. De opleidingsraad houdt contact met bijv. het College, om steeds te bekijken waar voorstellen problematisch kunnen gaan zijn in relatie tot de regelgeving. VWS is ook bijzonder geïnteresseerd in de resultaten van het programma. VWS hecht namelijk groot belang aan een toekomstbestendige organisatie van de psychologische vervolgopleidingen en de opleiding als fundament voor de kwaliteit van zorg. Wat er met de adviezen gebeurt, bepalen uiteindelijk het veld en de overheid.
Wanneer je nu in opleiding bent tot GZ-psycholoog, psychotherapeut, klinisch psycholoog of klinisch neuropsycholoog verandert er nog niets. Je maakt je opleiding af zoals deze nu is.
Het programma APV wil samen met alle belanghebbenden tot een nieuw systeem komen en een andere invulling van psychologische vervolgopleidingen. Zodat hulpverleners in de toekomst cliënten de best mogelijke zorg kunnen blijven bieden. Richtinggevend is dat de toekomstige professionals goed met de veranderende zorgvraag en -mogelijkheden om kunnen gaan, de behoefte aan een verbeterde vorm van selectie voor de opleiding en betere curriculumaansluiting van masteropleiding en GZ-opleiding. Hoe dat er precies uit kan komen te zien, volgt uit het programma.
Opleiding en scholing zijn nodig om ervoor te zorgen dat de professional adequaat toegerust is op het uitoefenen van het betreffende beroep. De professional moet dan voldoen aan de eisen die aan de uitoefening van het beroep worden gesteld. Wanneer de beroepen veranderen, of de eisen die aan beroepsuitoefening worden gesteld, moeten de opleidingen mee kunnen veranderen. Om daarover te kunnen adviseren, zijn adviezen over beroepen en beroepenstructuur natuurlijk heel belangrijk voor APV. In het geval van het ‘Advies Beroepenstructuur’ loopt het wel gedeeltelijk parallel: het advies is nog niet geïmplementeerd en we weten ook niet wanneer of en hoe de beroepenstructuur precies zal worden aangepast. APV gaat daarom uit van de huidige situatie. Het adaptieve moet er in voorzien dat opleidingen toekomstige wijzigingen kunnen verwerken.
Organisatie
Een overzicht van de leden van het programmateam vind je op de pagina’s van de stuurgroep en de verschillende thema’s binnen het programma:
Er is gezorgd voor een zo breed mogelijke vertegenwoordiging van belanghebbende organisaties. De formele organisaties van belanghebbende groepen brachten een vertegenwoordiger aan voor de programmagroepen. Zij vertegenwoordigen vervolgens het perspectief van een bepaalde groep belanghebbenden, over de grenzen van de eigen organisatie of verenigingsachterban heen.
Andere belanghebbenden worden betrokken via adviestrajecten. Omdat de groepsopdrachten elkaar deels overlappen, zijn de verschillende programmagroepen ook bij elkaar vertegenwoordigd.
De formele organisaties van belanghebbende groepen brachten een vertegenwoordiger aan voor de programmagroepen. Die vertegenwoordiger staat dan voor de hele achterban, dus over de grenzen van de eigen organisatie heen. Zo werken we met een brede vertegenwoordiging van belanghebbenden samen aan gedragen aanbevelingen. Dat is een forse opgave, maar we vinden elkaar in het gemeenschappelijke belang van goede en toekomstbestendige psychologische zorg.
Planning / belangrijke data
Fase 1
De eerste fase is gestart in mei 2020 en liep tot november 2021. Deze fase stond in het teken van verkennen en organiseren, waarbij de nadruk lag op het vaststellen van feiten met een beleidsmatige insteek. De inspanningen die binnen de verschillende projectgroepen en werkgroepen in de eerste fase van het programma zijn geleverd, hebben als resultaat een (tussenstand-)advies met voorstellen voor enkele besluitpunten, dat op 1 november 2021 aan de staatssecretaris van VWS is aangeboden.
Fase 2
Tussen het aanbieden aan de staatsecretaris van de uitkomsten van de eerste fase en de accordering van Fase 2 door VWS, is niet stil gezeten. Om het netwerk te behouden en na de goedkeuring zo snel mogelijk te kunnen doorstarten, is, op basis van de Fase 1-uitkomsten, ‘kwartier gemaakt’. In juni 2022 is het akkoord verkregen en is meteen begonnen met de inrichting van de organisatie van Fase 2. Najaar 2022 is de stuurgroep gestart en zijn projectgroepen gevormd. De tweede fase loopt tot en met 2024.
Communicatie / inbreng
Je kunt natuurlijk regelmatig op de website kijken of de FGzPt volgen op Linkedin. Of meld je aan voor de nieuwsbrief (onderaan deze pagina) of door een e-mail te sturen naar het programmasecretariaat.
Bij het programma APV kom je allerlei begrippen en afkortingen tegen. Daarom is er een begrippenlijst met per begrip de omschrijving waarmee we binnen programma APV werken. De lijst is bedoeld voor de betrokkenen bij het programma, zoals leden van projectgroepen, werkgroepen en andere betrokkenen. De lijst wordt periodiek geactualiseerd op basis van informatie binnen en buiten het programma APV.
Dat willen we natuurlijk oplossen! Stuur een e-mail met je vraag naar APV communicatie.
Tenslotte: we kunnen natuurlijk niet garanderen dat iedereen krijgt wat hij of zij wil, maar wel dat alle programmateam- en werkgroepleden hun uiterste best doen. Voor het gezamenlijke belang van goede psychologische gezondheidszorg in Nederland. Zodat we nu en ver in de toekomst het goede werk blijven kunnen blijven leveren.
Algemene vragen en antwoorden Fase 2
De ingrediënten zijn een leven lang leren, doorlopende leerlijnen en aansluiting op de ontwikkeling van de mens. Duurzame psychologische vervolgopleidingen gaan mee met de maatschappij, waardoor bijgedragen wordt aan een voortdurende verbetering van de psychologische patiëntenzorg.
Fase 1 stond in het teken van verkennen en organiseren, met behulp van project- en werkgroepen. De nadruk lag op het vaststellen van feiten met een accent op de beleidsmatige insteek (gestart in mei 2020 tot november 2021). Het resultaat was een advies met voorstellen voor enkele besluitpunten, dat op 1 november 2021 is aangeboden aan de staatssecretaris van VWS.
APV levert inderdaad implementatieplannen op die voortvloeien uit een aantal uitkomsten/adviezen uit Fase 1. Ook die implementatieplannen zijn uiteindelijk adviezen. APV implementeert niet, dat is aan het veld.
Heb je een vraag over één van de thema’s van Fase 2? De belangrijkste vragen en antwoorden vind je via de links hieronder.
Algemene vragen en antwoorden Fase 2
Kort gezegd: veranderingen in de zorg nopen tot veranderingen in de opleiding. Om goede patiëntenzorg te kunnen blijven bieden zijn aanpassingen nodig in het psychologische opleidingstraject van master tot en met specialist. Zo wordt de zorg steeds meer aangeboden in samenwerkingsverbanden tussen zorg- en hulpverlenende organisaties over verschillende sectoren heen en tussen verschillende disciplines. Daarnaast is er sprake van een toenemende vraag aan (complexe) psychologische hulpverlening bij een tekort aan goed opgeleide psychologen, die daarvoor vanuit een herstel ondersteunend gedachtengoed ook met andere professionals gaan samenwerken.
In bestuurlijke akkoorden – zoals het Bestuurlijk Akkoord GGZ 2018-2022 en het Integraal Zorgakkoord – is afgesproken dat het veld de komende jaren toewerkt naar een aanbod van (GZ)psychologen dat aansluit bij de zorgvraag en zich voortdurend kan aanpassen naar nieuwe vormen van zorgverlening en nieuwe inzichten uit wetenschappelijk onderzoek. De opleiding van GZ-psychologen speelt uiteraard een belangrijke rol in het nakomen van deze afspraken. In deze presentatie zijn de bestuurlijke afspraken geëxpliciteerd, waar APV concreet op aansluit. Bekijk ook het webinar over APV (april 2024) met een toelichting op de plannen.
Programma APV richt zich op het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen van de bachelor tot en met de specialisatie waardoor kwalitatief goed geschoolde GZ-psychologen tijdig beschikbaar komen voor de beroepspraktijk met zijn toenemende complexiteit. En waardoor professionals zich passend bij hun levensfase kunnen en willen scholen tot specialist en er daarmee aan de behoefte van de beroepspraktijk aan professionals met een specialistentitel kan worden voldaan.
Daarvoor zet het Programma APV in op: 1) een directe aansluiting tussen Master en Gz-opleiding, 2) opleiden in samenwerkingsverbanden en 3) professionalisering van de psychologische vervolgopleidingen (meer hierover in de vragen & antwoorden hieronder). Op al deze gebieden worden belangrijke afwegingen gemaakt, naar aanleiding van voortdurende afstemming met alle betrokken partijen. Vragen die worden gesteld en zorgen die worden geuit nemen we uiteraard mee in die afwegingen.
Alle betrokkenen bij APV, in totaal zo’n honderd mensen, realiseren zich dat de adviezen die we gaan opleveren voor een groot aantal mensen op termijn kan zorgen voor veranderingen in hun werk- en opleidingssituatie. Daarom betrachten we de grootst mogelijke zorgvuldigheid bij de opstelling van de adviezen, is er in de zomer een grootschalige consultatieronde en brengen we ook mensen die niet direct bij de ontwikkelingen betrokken zijn op de hoogte van de plannen. Onder meer via informatiebijeenkomsten, een webinar en deze website.
De adviezen worden ontwikkeld door tientallen mensen namens verschillende organisaties. In deze infosheet is te vinden welke organisaties participeren in de stuurgroep en projectgroepen van APV.
APV implementeert niet zelf, maar geeft adviezen ten aanzien van de implementatie. De implementatie ervan is aan het veld. Er zal natuurlijk een overgangsregeling worden voorgesteld.
In de periode tot de consultatiefase (zomer 2024) worden de adviezen verder uitgewerkt door de stuur- en projectgroepen. In de week van 25 juli 2024 gaat de consultatiefase van start, die loopt tot 23 september 2024. De stuurgroep neemt de opmerkingen mee in de opstelling van het eindadvies aan de Opleidingsraad. Daarna worden de eindadviezen aangeboden aan VWS. Bekijk hier het tijdpad.
Fase 1
Deze fase stond in het teken van verkennen en organiseren, met behulp van project- en werkgroepen. De nadruk lag op het vaststellen van feiten met een accent op de beleidsmatige
insteek (gestart in mei 2020 tot november 2021). Het resultaat was een advies met voorstellen voor enkele besluitpunten, dat op 1 november 2021 is aangeboden aan de staatssecretaris van VWS. Bekijk:
> Hoofdnotitie Fase 1
> Vastgestelde feiten Fase 1
> Samenvatting hoofdvoorstel Fase 1
Fase 2
In juni 2022 zijn we begonnen met de inrichting van de organisatie van fase 2. Najaar 2022 is de stuurgroep gestart en zijn projectgroepen gevormd. Fase 2 loopt tot en met 2024. In deze fase ligt de focus op de oplossingsrichtingen, het uitwerken van de aandachtspunten uit Fase 1 en eventueel het testen van mogelijke oplossingen.
Heb je een vraag over één van de thema’s van Fase 2? De belangrijkste vragen en antwoorden vind je via de links hieronder.