In dit nieuwsbericht blikken we terug op het afgelopen jaar. Met het programma APV zijn we dit najaar in een nieuwe fase aangekomen. De focus is verschoven naar het toetsen op bestuurlijke steun voor alle programma onderdelen.

Informatie ophalen en toetsen

De eerste helft van 2023 stond in het teken van informatie ophalen en toetsen. De leden van de drie projectgroepen (Aansluiting Master- GZ, Governance en Samenwerkingsverbanden en Professionalisering Psychologische Vervolgopleidingen) zijn met diverse partijen in verschillende gremia veelvuldig in gesprek gegaan over de vraagstukken en opdrachten uit de drie projecten. Er is discussie gevoerd over visies en mogelijke oplossingsrichtingen zijn getoetst. Dit om uit te vinden op welke punten er, ten aanzien van het programma, overeenstemming is bereikt en waar nog op kritische punten nader overleg noodzakelijk is.

De opgehaalde informatie is in notities verwerkt en we zijn aangekomen in een fase waarbij nog enkele oplossingsrichtingen getoetst worden. Maar de focus verschuift van toetsen en informatie ophalen naar het toetsen op bestuurlijke steun voor de oplossingsrichtingen, dan wel naar het uitwerken van aangedragen alternatieven die ook aan de doelstellingen beantwoorden.

Tussenstand projecten

Deze nieuwe fase betekent ook dat een aantal zaken in deze fase van het programma gepasseerd en besloten zijn. Ook zijn een aantal tussenstand producten in concept klaar; deze zijn inmiddels vastgesteld door de stuurgroep.

Aansluiting Master-GZ (AMG)

Binnen het project zijn de stappen voor het invoeren van een directe aansluiting voor een groot deel uitgewerkt. Puntsgewijs worden deze hieronder benoemd. Het betreft:

• Vijf doorlopende leerlijnen: starten in de bachelorfase ter voorbereiding op de selectieve master, en deze laten doorlopen in de master in aansluiting op de GZ-opleiding. De te onderscheiden niveaus moeten nog uitgewerkt worden.
• In de bachelor moeten studenten voorsorteren op de selectieve master door een aantal verplichte vakken te volgen.
• Inrichten van een selectieve master die studenten voorbereid op een aansluitende GZ-opleiding conform leerlijnen, met mogelijkheid tot integratie van thesis en praktijkstage.
• De praktijkstage biedt, naast kennismaking met het vak, de POI en de universiteit inzicht in de geschiktheid van een student voor de GZ-opleiding.
• De inhoud van de stage zal volgens landelijke richtlijnen worden vormgegeven om daarmee gelijkheid (flexibiliteit) en kwaliteit te borgen.
• Op basis van de conclusies in APV Fase 1 zal de selectie gefaseerd en getrapt worden ingevoerd, verdeeld over drie momenten. Tijdens al deze stappen zullen de selectiecriteria geconcretiseerd worden aan de hand van de vijf leerlijnen, en de inhoudelijke eisen zoals geformuleerd in de vLOGO-verklaring.
• Samenwerking tussen universiteiten en praktijkopleidingssinstellingen dient geborgd te worden, bij voorkeur in een regionale, brede samenwerking (SPOO). In de governance worden verantwoordelijkheden vastgelegd (door de projectgroep G&S).
• De praktijkopleidingsinstellingen zorgen ervoor dat bij een directe aansluiting de werkbegeleiding wordt aangepast op de opleideling.

Governance en samenwerkingsverbanden (G&S)

De oplossingsrichtingen vanuit G&S moeten bijdragen aan de volgende doelen:

• Opleiden doe je voor het land, voor een publiekrechtelijk geregeld beroep op basis van publieke middelen.
• Faciliteren directe aansluiting
• Borgen verantwoordelijkheden in selectie
• Borging verbinding wetenschap en praktijk (twee kanten op): door samenwerking met universiteiten
• Doelmatige doorstroom bevorderend, ook naar de specialistische opleidingen
• Landelijke organisatie in combinatie met regionale spreiding en inbedding
• die de kwaliteit, inhoud en doelmatigheid bevordert: kwaliteit en rendement van de opleidingen is vertrekpunt
• Betrokkenheid opleideling verbeteren en borgen:  de randvoorwaarden voor de positie van de opleideling ten opzichte van het samenwerkingsverband en de opleiding.
• Breedheid over sectoren borgen
• Moderne governance, analoog aan hoger onderwijs en zorg
• Dit alles overal in Nederland

Het uitsluitend opleiden in samenwerkingsverbanden en hoe dit er uit kan gaan zien, is nu in een aantal oplossingsrichtingen vervat. Dit omvat de vaste verbinding tussen universiteit en praktijkopleidingsinstellingen, en is regionaal georiënteerd. Ook zijn instrumenten zoals de positie van werkgeverschap verkend. Voor enkele varianten zijn kaders en andere informatie opgehaald. Of, en zo ja hoe, dit een instrument kan zijn voor een bijdrage aan de doelstellingen wordt nu nader in beeld gebracht en getoetst. Daarnaast wordt er ook gekeken of dat er alternatieven zijn die de doelen ook halen.

Professionalisering Psychologische Vervolgopleidingen

Conceptnotitie ‘Breedheid GZ-opleiding’
De conceptnotitie ‘Breedheid in de GZ-opleiding’ is in juli 2023 gepubliceerd op de website. Een dergelijk concept – ook wel tussenproduct – geeft de hoofdlijnen van het uiteindelijke product weer, zodat de andere project- en werkgroepen verder kunnen werken op dit onderwerp. Op basis van voortschrijdend inzicht of omgevingsontwikkelingen zijn aanpassingen en nadere uitwerkingen mogelijk op weg naar het definitieve eindproduct. De tekst van het concept is dus niet per se de letterlijke tekst van het definitieve eindproduct.

De opleiding tot GZ-psycholoog generalist wordt vormgegeven conform de nieuwe beroepenstructuur en levert adaptieve professionals af die breed inzetbaar zijn. Dat wil zeggen dat de afgestudeerde GZ-psycholoog generalist zodanig opgeleid is dat deze in principe toegerust is om in de verschillende zorgcontexten en de drie levensfasen (jeugd, volwassenen en ouderen) te kunnen werken en dat deze zich kan verhouden tot veranderende maatschappelijke vraagstukken.

De volgende aandachtspunten voor het borgen van de toekomstbestendigheid worden in het opleidingsplan opgenomen: het levensloopperspectief, samen met de patiënt, gedeelde besluitvorming, regievoering, diversiteit, innovatie, een leven lang leren en wetenschappelijke attitude.

Deze aandachtspunten vloeien onder meer voort uit de eisen aan de opleidingsplannen die VWS heeft gedefinieerd en uit de resultaten van de Nivel-enquête (2021). De opleidingsplannen worden zo geformuleerd dat de kwaliteitseisen die gesteld worden aan de praktijkopleidingsinstellingen helder beschreven staan, dat deze uitvoerbaar zijn en dat opleiden in de drie levensfasen en verschillende zorgcontexten geborgd wordt.
Lees hier verder.

Conceptnotitie ‘Leerlijnen’
Ook is de conceptnotitie ‘Leerlijnen’ met vijf leerlijnen in de context van de GZ-opleiding in juni 2023 opgeleverd. In deze notitie wordt een verdere concretisering gegeven van de onderdelen van de leerlijnen. Een van de doelen van het programma APV is het borgen van een leven lang leren door onder andere het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen van de masterpsycholoog tot aan de klinisch psycholoog – psychotherapeut. Dergelijke leerlijnen dragen niet alleen bij aan de verduidelijking van begin- en eindniveaus van de competenties per opleiding (master-GZ, generalist, klinisch psycholoog en psychotherapeut), maar ook aan de competenties die binnen de betreffende opleidingen ontwikkeld dienen te worden. Daarnaast dragen duidelijke leerlijnen bij aan het optimaliseren van de aansluiting tussen de master- en de postmasteropleidingen, zowel in logistieke als inhoudelijke zin.

In Fase 1 van het programma APV zijn vijf inhoudelijke doorlopende leerlijnen bepaald, te weten:

1. Diagnostiek en indicatiestelling
2. Behandeling
3. Professionaliteit
4. Leiderschap en innovatie
5. Academisch werken en wetenschappelijk onderzoek

Waar de eerste twee leerlijnen (diagnostiek en behandeling) de kern van het vakgebied betreffen, geven de leerlijnen academisch werken en wetenschappelijk onderzoek, professionaliteit en leiderschap en innovatie accenten aan, waar in de verschillende opleidingen aandacht aan moet worden besteed. De leerlijnen hebben door de opleidingen heen een opbouw in toenemende complexiteit.
Lees hier verder.

Competentieprofiel P-opleider en eerste conceptnotitie opleidersprofessionalisering
De werkgroep Opleidersprofessionalisering & Kwaliteit heeft de opmerkingen van de projectgroep PPV verwerkt in het competentieprofiel van de P-opleider, waarmee ook dat is afgerond.
Daarnaast heeft de werkgroep veel informatie over scholing opgehaald bij praktijkopleidingsinstellingen voor het voorstel met betrekking tot opleidersprofessionalisering. De eerste conceptnotitie werd ingebracht tijdens de vergadering van de projectgroep PPV in november 2023.

Kenmerkende Beroepsactiviteiten
De werkgroep Opleidingsplannen & Toetsen heeft de feedback van de projectgroep PPV op de Kenmerkende Beroepsactiviteiten (KBA’s) meegenomen en een inleiding geschreven die wordt toegevoegd aan het opleidingsplan. De KBA’s worden in een latere fase aangevuld met informatie over beoordelen en toetsen. Daarmee is het definitieve concept van de KBA’s vastgesteld.

Zowel de KBA’s als het competentieprofiel P-opleider zijn in november 2023 voorgelegd aan de stuurgroep.

Tijdpad programma APV 2023-2024
In het tijdpad zijn de activiteiten die het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden terug te vinden. Het tijdspad is geactualiseerd en aangevuld met activiteiten 2024.
Lees hier verder.