Terugkijken: webinar APV 23 april 2024

Datum

Op dinsdag 23 april van 19.00 – 20.00 uur was er een webinar over Programma APV. De voorzitters van de projectgroepen gaven daarin een toelichting op de beoogde vernieuwingen in de psychologische opleidingen en beantwoordden veelgestelde vragen.

Webinar terugkijken

Antwoord op vragen die via de chat binnenkwamen

Door de beperkte tijd konden tijdens het APV-webinar van 23 april jl. niet álle vragen van deelnemers worden beantwoord. Hieronder vind je de antwoorden op de vragen die via de chat binnenkwamen.

Professionalisering Psychologische Vervolgopleidingen

1. Op dit moment is toch alleen werkervaring een herregistratie-eis voor Gz-psychologen?

Dat klopt. Het advies om dit mee te laten tellen bij herregistratie als scholingspunten geldt nu ook alleen voor de klinisch (neuro)psycholoog en de psychotherapeut.

2. Wat is de link van het onderwijs voor nascholing van opleiders met de universitaire onderwijsgraad BKO (basiskwalificatie onderwijs)?

BKO gaat over het uitbreiden van de didactische expertise en vaardigheden als docent. Dit zal ook meegewogen worden in wat docenten / opleiders nog aan scholing moeten volgen. Veel docenten geven echter een beperkt aantal uren les en hebben geen BKO-verplichting. Het is voor hen wel een vereiste dat zij de didactische basisscholing voor docenten gaan volgen die vanuit Programma APV wordt voorgesteld.

Verder gaat veel van het advies over professionalisering, met name over het praktijkgedeelte van opleiden en scholings- en begeleidingsvaardigheden die daarbij nodig zijn.

3. Kun je een voorbeeld noemen van een KBA?

Een voorbeeld van een KBA (Kritische Beroepsactiviteit) voor de Gz-psycholoog generalist is ‘Het voeren van een systeemgesprek’. Hiermee krijgt een Gz-psycholoog in verschillende contexten met verschillende cliëntsystemen te maken, en daarbij zal de complexiteit toenemen gedurende de opleiding.

4. Alleen specialisten (artikel 14) moeten herregisteren en bijscholen, de Gz-psychologen niet. Voor wie geldt het besproken herregistratiepakket? Alleen voor P-opleiders?

Iedereen die een rol heeft in het opleiden – als werkbegeleider, supervisor, praktijkopleider, P-opleider of hoofdopleider – zal scholing over opleiden moeten volgen. Deze eis zal opgenomen worden in het kwaliteits- en erkenningskader; praktijkopleidingsinstellingen en de scholingsinstituten zullen moeten kunnen aantonen dat deze scholing door hun medewerkers is gevolgd. Voor artikel 14-beroepen is het advies dat deze scholingspunten meetellen voor herregistratie.

5. Vanaf wanneer gaat de KBA structuur in?

De KBA-structuur zal tegelijk met het nieuwe landelijk opleidingsplan worden ingevoerd. De Opleidingsraad zal hierover een besluit nemen.

6. In hoeverre zijn de voorgestelde doorlopende leerlijnen afgestemd op de huidige eindtermen van de masteropleidingen bij de universiteiten?

De eindtermen voor de Gz-psycholoog-generalist zijn afgestemd op het beroepscompetentieprofiel (wat een Gz-psycholoog moet weten en kunnen vanaf het afstuderen). Daarbij is nu met name uitgegaan van wat een net afgestudeerde masterpsycholoog weet en kan; dit sluit dus in principe aan op de huidige eindtermen. Het zou goed zijn als de eindtermen in de bachelor en master in de toekomst verder worden uitgewerkt en gekoppeld worden aan de doorlopende leerlijnen.

Aansluiting Master-Gz-opleiding 

1. Hoe wordt door de projectgroep gedacht over het feit dat deze nieuwe lichting Gz-psychologen gemiddeld genomen veel jonger zijn?

Dat de nieuwe Gz-psychologen jonger zijn heeft diverse gevolgen. Zo zal bijvoorbeeld de werkbegeleiding aangepast moeten worden. Daar wordt binnen het project zeker over nagedacht. Uit de ervaringen met ‘directe doorstromers’ in Nijmegen blijkt dat een directe doorstroming in de eerste drie maanden extra werkbegeleiding vraagt. Dit ligt met name op het gebied van ‘bekend raken met de organisatie’, daarna zijn er geen verschillen merkbaar. Uiteraard hoort er ook een passende financiering bij meer werkbegeleiding. Tegelijkertijd wordt in Programma APV ook voorgesteld om de masterstage en praktijkplekken in de gz-opleiding meer op elkaar te gaan laten sluiten. Bijvoorbeeld doordat p- of praktijkopleiders meer betrokkenheid krijgen bij de stageplaatsen.

Een ander verwacht gevolg van jongere Gz-psychologen is dat de doorstroming naar de KP-opleiding vergemakkelijkt wordt en daarmee toeneemt; zie voor meer informatie het rapport Instroom specialisten.

2. Wat betekent een directe aansluiting voor al die masterpsychologen die er nu zijn?

De aansluiting Master-Gz is een langetermijnadvies met een aanzienlijke overgangsperiode. Als randvoorwaarde wordt in het advies opgenomen dat er een adequate oplossing moet komen voor de masterpsychologen die nu werkzaam zijn in het veld en die in aanmerking komen voor een Gz-opleiding. Dat betekent in ieder geval dat de huidige opleiding in zijn huidige vorm ook nog een tijd zal blijven bestaan. De aansluitingsvariant zal in de loop der jaren in omvang toenemen, terwijl de huidige opleiding zal afnemen. Daarnaast kan de EVC-procedure, onder de voorwaarde dat die wordt voortgezet, hier ook een voor een deel een antwoord op zijn.

3. Het academisch jaar loopt van september tot september, de meeste gz opleidingen starten en eindigen in januari. Als er maximaal 6 maanden tussen mag zitten dan sluit dit nu niet aan. Hoe wordt dit opgelost?

In het implementatieplan adviseren we meerdere startmomenten per jaar. In verschillende regio’s start de masteropleiding – naast in september – ook op een tweede moment in het jaar. In verschillende regio’s zijn de start van de opleiding tot gz-psycholoog en het afsluiten van de masteropleiding al op elkaar afgestemd. Overigens zit tussen september en januari een periode van vier maanden, die goed gebruikt kan worden om de start van de gz-opleiding door de individuele kandidaat voor te bereiden.

4. Kunnen Phd-studenten nog instromen na hun promotietraject?

Ja, dat kan via zij-instroom.

5. Vanwaar in het webinar de vergelijking met een artsenstudie met een psychologische opleiding? Hoe wordt dit gezien in het rijpen en leren?

De vergelijking met een artsenstudie is gemaakt omdat we bij de innovatie van de psychologische vervolgopleidingen open staan voor het leren van langer bestaande opleidingen in de zorg. De studie Geneeskunde kent een driejarige master met coschappen waarin begeleid wordt geleerd. Dat geldt ook voor de andere universitaire basis BIG-beroepen apotheker en tandarts. Ook in de psychologische vervolgopleiding gaan we ervan uit dat rijping alleen mogelijk is in een begeleide leersituatie (Gz-opleiding).

6. Komt er dan ook een klinische stage in de bachelor? Zodat iemand ook kan ervaren of een klinische master bij hen past?

In het implementatieplan adviseren we om bachelorstudenten kennis te laten maken met het toekomstige werkveld. De universiteiten kunnen hierin zelf keuzes maken in welke vorm zij dit willen doen. Bijvoorbeeld door middel van snuffelstages.

7. Er komen voorlopig niet meer Gz-opleidingsplekken bij. Betekent dit dat er in de toekomst minder (master)psychologiestudenten worden toegelaten?

Dat weten we niet. Het aantal Gz-opleidingsplekken wordt bepaald door de vraag in de zorg. Het Capaciteitsorgaan beraamt dat en gewoonlijk volgt VWS dit ramingsadvies. Echter het afgelopen jaar helaas niet. De Opleidingsraad maakt zich momenteel hard voor meer Gz-opleidingsplaatsen. Lees er meer over in dit nieuwsbericht.

8. De vraag is of de universiteiten goed genoeg kunnen selecteren voor de praktijkinstellingen.

In het implementatieplan adviseren we een gezamenlijke selectie, waarbij de werkwijze per universiteit wordt bepaald, in afstemming met de praktijkopleidingsinstellingen. Dit zal gebeuren met heldere criteria, waarbij zowel kennis als vaardigheden de belangrijkste uitgangspunten zijn.

9. P-opleider: wie selecteert aan het einde van de bachelor: de universiteit of praktijkopleidingsinstelling/opleidingsinstituut? Of samen?

De universiteit selecteert, in afstemming met de praktijkopleidingsinstellingen. Dus zoveel mogelijk samen, waarbij er formeel een verantwoordelijkheid bij de universiteit ligt.

10. Zijn orthopedagogen bij de nieuwe structuur definitief uitgesloten van de Gz-opleiding?

Nee, op dit moment is voor Programma APV het uitgangspunt dat orthopedagogen niet zijn uitgesloten van de Gz-opleiding.  APV hanteert de huidige wet- en regelgeving als vertrekpunt van de plannen.

11. EVC is toch een pilot en het is nog niet bekend of dit structureel wordt? Of zijn hier nu andere geluiden over?

Het EVC-traject voor psychologen heeft inderdaad op dit moment nog de vorm van een pilot, die duurt tot eind 2024. Met VWS zijn gesprekken over voortzetting van het EVC-traject. Eind 2024 komt hier naar verwachting duidelijkheid over. Meer informatie over het EVC-traject: www.evcvoorpsychologen.nl

12. Er is nog veel onduidelijkheid over wel of geen verlenging van de bestaande EVC-pilot. Tot wanneer kunnen huidige masterpsychologen nog instromen in de huidige Gz-opleiding?

Dat is nog niet bepaald. De EVC-pilot is geen onderdeel van het huidige Programma APV, maar belegd bij een aparte, daarvoor in het leven geroepen stichting. De evaluatie van de pilot is gedaan en de rapportage ervan in voorbereiding. Duidelijk is wel dat de pilot aanleiding geeft tot verlenging, die dan ook door de stichting wordt voorbereid. Meer informatie over het EVC-traject: www.evcvoorpsychologen.nl

Governance & Samenwerking

1. Kunnen kleinere instellingen ook participeren in deze nieuwe ontwikkeling? En hoe past dit in de samenwerkingsverbanden zoals nu voor de Gz gelden?

Ja, kleinere instellingen kunnen ook participeren, als zij voldoen aan de gestelde eisen, zoals die er nu ook al zijn. Door deelname aan een samenwerkingsverband kan het voldoen aan de eisen worden gefaciliteerd.

 2. Wat heeft het implementatieplan Governance & Samenwerking voor gevolgen voor de masterstage?

De masterstage zal meegenomen worden in de samenwerkingsverbanden. De verantwoordelijkheid van het bestuur van het samenwerkingsverband (op niveau SPOO/opleidinginstelling), waarin universiteit en praktijkopleidingsinstelling gezamenlijk gelijkwaardig participeren, maakt dit ook makkelijker. Evenals als het toewerken naar een doorlopende leerlijn, waarvan de masterstage een belangrijk onderdeel is.  

3. De universiteiten worden expliciet genoemd, maar ik mis de RINO’s als opleidingspartner. Nu werken we als opleiders vooral samen met RINO’s. Is hierin veel verandering te verwachten?

De opleidingsinstituten, zoals de RINO’s, zullen belangrijke partners van de samenwerkingsverbanden zijn. Een verandering van de rol van de opleidingsinstituten in de uitvoering van de opleiding is dan ook niet te verwachten.

4. Is het nog mogelijk om toe te treden bij samenwerkingsverbanden, vele lijken al gevormd?

Ja, doel is dat alle praktijkopleidingsinstellingen die voldoen aan de eisen in een samenwerkingsverband gaan opleiden.

5. Hoe zorgen we dat verbreding niet tot versnippering leidt?

Verbreding betekent opleiden in minstens twee zorgcontexten, zoals nu ook vaak al het geval is. Verdere verbreding zal binnen de opleiding via het cursusaanbod plaatsvinden, zoals nu ook al het geval is.

6. Is er enig idee hoe lang het plan bij VWS blijft liggen en hoeveel tijd het gaat kosten om dit verder uit te werken? Wanneer streven jullie naar daadwerkelijke implementatie van het plan?

Uitgangspunt is dat implementatie van de APV-adviezen start in 2025. In het najaar van 2024 volgt een tijdsplanning.

Algemeen

1. Wat vraagt het werkveld? In vergelijking met de dokters zien we in de praktijk steeds meer PA’s. Betekent dit niet ook dat we medeverantwoordelijk zijn voor het nadenken over de vereiste competenties bij niet-Gz-psychologen/ masterpsychologen in het werkveld?

Goede vraag, maar daar gaat Programma APV niet over. De werkgevers en de beroepsverenigingen zijn leidend in wie in de praktijk welke rol als professional kan invullen en welke eisen daar dan aan gesteld moeten worden. De Opleidingsraad zal met andere maatschappelijke partijen – waaronder de werkgevers en beroepsverenigingen – dit gesprek mede op gang brengen.